Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych - ćwiczenia [2200-1P006C]
Semestr zimowy 2018/19
Ćwiczenia,
grupa nr 10
Przedmiot: | Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych - ćwiczenia [2200-1P006C] |
Zajęcia: |
Semestr zimowy 2018/19 [2018Z]
(zakończony)
Ćwiczenia [CW], grupa nr 10 [pozostałe grupy] |
Termin i miejsce:
|
|
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań. |
Liczba osób w grupie: | 29 |
Limit miejsc: | 30 |
Zaliczenie: | Zaliczenie lub ocena |
Prowadzący: | Piotr Pomianowski |
Literatura: |
Ajnenkiel A., Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001 Baszkiewicz J., Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001, Kamiński I. C. , Miejsce słuszności w anglosaskiej tradycji prawnej (PiP 2001/12/81-95), Koszowski M., Anglosaska doktryna precedensu…, Warszawa 2009, Moniuszko A., Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI –XVIII w.): zarys wykładu z wyborem źródeł, Warszawa 2017, Pułło A., Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2007, Salmonowicz S., Europejskie kodyfikacje karne epoki Oświecenia: programy i ich realizacja, [w:] tegoż, Z wieku Oświecenia. Studia z dziejów prawa i polityki XVIII wieku, Toruń 2001, s. 49 – 106, Sójka – Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2006, Sójka – Zielińska K., Wielkie kodyfikacje cywilne, Warszawa 2009, s. 175 i n., Wąsowicz M., Historia ustroju państw Zachodu, Warszawa 2011, Wąsowicz M., Prawo i obywatel, Warszawa 2015, Berman H., Prawo i rewolucja, Warszawa 1995, Sczaniecki M., Powszechna historia państwa i prawa, wyd. IX zmienione, Warszawa 1997. |
Zakres tematów: |
1. Ustrój i prawo sądowe na Wyspach Brytyjskich • geneza angielskiego parlamentaryzmu • zasady powoływania członków Izby Lordów na przestrzeni wieków • wybory do Izby Gmin na przestrzeni wieków • ewolucja pozycji monarchy (z naciskiem na XIX i XX wiek, wskazanie sytuacji, w których królowie próbowali wpływać na bieżącą politykę) • pozycja rządu (geneza, różne rodzaje odpowiedzialności, długotrwałą ewolucja w kierunku rządów parlamentarno – gabinetowych) • charakter angielskiej konstytucji • Wyjątkowość sądownictwa angielskiego • Zasady tworzenia i obalania precedensów; distinguishing. • Specyfika współczesnego angielskiego sądownictwa ze szczególnym uwzględnieniem sędziów pokoju (magistratures). Podręcznik: A. Pułło, Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2007, rozdział II Wielka Brytania., M. Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, wyd. IX zmienione, Warszawa 1997, rodział XI, podrozdziały: Sądownictwo i Sądy przysięgłych Literatura dodatkowa: Koszowski M., Anglosaska doktryna precedensu…, Warszawa 2009 s. 7 – 109; Ireneusz C. Kamiński, Miejsce słuszności w anglosaskiej tradycji prawnej (PiP 2001/12/81-95), H. Berman, Prawo i rewolucja, Warszawa 1995, rozdział 13, podrozdział dotyczący Anglii. 2. Konstytucjonalizm w USA • Zasady ustrojowe w USA (suwerenność Narodu, podział władzy, checks and balances, federalizm • Pozycja prezydenta (sposób wyboru, kompetencje i ograniczenia) • Pozycja Kongresu (sposób wyboru, kompetencje, relacje pomiędzy izbami) • Sądownictwo federalne (zasady powoływania sędziów, gwarancje niezawisłości judicial review) • Sądownictwo stanowe (wybrane przykłady) • Społeczna geneza amerykańskiego systemu politycznego Podręcznik: M. Wąsowicz, Historia ustroju państw Zachodu, rozdział: Stany Zjednoczone Ameryki. 3. Absolutyzm we Francji • Zakres władzy królewskiej • Instytucje ograniczające władzę króla • Legitymizacja absolutyzmu • Dlaczego we Francji nie rozwinął się absolutyzm oświecony? Podręcznik: J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001, rozdział IX Absolutyzm „klasyczny”, M. Wąsowicz, Prawo i obywatel, Warszawa 2015, podrozdziały: Król jako władca absolutny, Król jako wyłączny prawodawca – przykład Francji i Administracja w dobie absolutyzmu 4. Konstytucjonalizm we Francji Podręcznik: 1) A. Pułło, Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2007, rozdział IV Francja; 2) M. Wąsowicz, Historia ustroju państw Zachodu, rozdziały: Francja początków konstytucjonalizmu, oraz Francja konstytucyjna, • Deklaracja praw człowieka i obywatela • Karta Konstytucyjna Ludwika XVIII • Konstytucja V Republiki 5: Prawo prywatne w średniowieczu i czasach nowożytnych • Od kiedy możemy mówić o podziale prawa na prywatne i publiczne? • Prawo osobowe • Prawo rodzinne • Prawo rzeczowe (system lenny a własność alodialna) • Zobowiązania • Spadki Podręcznik: Adam Moniuszko, Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI –XVIII w.): zarys wykładu z wyborem źródeł, , Wydawnictwo Campidoglio, Warszawa 2017, Źródła: Statuty Kazimierza Wielkiego, Zwierciadło saskie, Prawo salickie, Wielka Karta Swobód, ruska prawda. 6: Prawo karne w średniowieczu i czasach nowożytnych. • Pojęcie przestępstwa • Wina obiektywna a wina subiektywna • System kar kompozycyjnych • Przestępstwa prywatne a przestępstwa publiczne Podręcznik: Adam Moniuszko, Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI –XVIII w.): zarys wykładu z wyborem źródeł, , Wydawnictwo Campidoglio, Warszawa 2017, Źródła: Statuty Kazimierza Wielkiego, Constitutio Criminalis Carolina, Zwierciadło saskie, prawo salickie, Wielka Karta Swobód, ruska prawda. 7: Postępowanie sądowe średniowieczu i czasach nowożytnych. • Proces skargowy • Proces inkwizycyjny Podręcznik: Sójka – Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2006, część I, rozdział 4, Adam Moniuszko, Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI –XVIII w.): zarys wykładu z wyborem źródeł, , Wydawnictwo Campidoglio, Warszawa 2017. Źródła: Constitutio Criminalis Carolina, Zwierciadło saskie, prawo salickie, Wielka Karta Swobód, ruska prawda. 8: Wpływ oświecenia i antyoświeceniowej reakcji na naukę prawa • Ruch kodyfikacyjny • Szkoła egzegezy i inne odmiany pozytywizmu prawniczego • szkoła historyczna Podręcznik: Sójka – Zielińska K., Historia prawa, część II, rozdział 1, rozdział 2, podrozdział: Główne kierunki myśli cywilistycznej, rozdział 3, podrozdział: Główne kierunki doktryny prawa karnego. Źródła: Kant I., Co to jest oświecenie? [w:] Filipowicz S. i in. Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. II, s. 95 i n. Savigny F. C., O powołaniu naszych czasów…, Warszawa 1964. Literatura dodatkowa: Kelly J.M., Historia zachodniej teorii prawa, rozdziały VII i VIII. 9: Landrecht i Kodeks Napoleona Podręcznik: K. Sójka – Zielińska K., Historia prawa, Źródła: Landrecht, Kodeks Napoleona Literatura dodatkowa: J. Bardach i M. Senkowska – Gluck, Historia państwa i prawa Polski, t. III, Warszawa 1981, s. 623 i n.; Sójka – Zielińska K., Wielkie kodyfikacje cywilne, Warszawa 2009, s. 175 i n. 10: ABGB i BGB Podręcznik: K. Sójka – Zielińska K., Historia prawa, Źródło: ABGB i BGB Literatura dodatkowa: Sójka – Zielińska K., Wielkie kodyfikacje cywilne, Warszawa 2009, s. 175 i n. s. 81 – 173 i 277 i n. 11: ogólna charakterystyka XIX – wiecznego prawa cywilnego i handlowego • Zmiany w prawie osobowym rodzinnym • Własność kapitalistyczna • Ewolucja uregulowań dotyczących stosunku służby (pracy) • Zachowek a rezerwa • Instytucje prawa handlowego Podręcznik: Sójka – Zielińska K., Historia prawa, część II, rozdział 2. Źródła: Kodeks Napoleona 12: Kodyfikacje karne XVIII – XX wieku: szkoła humanitarna i jej dziedzictwo. • Ewolucja pojęcia winy • Kontratypy • Zasady odpowiedzialności karnej • Ewolucja katalogu przestępstw (przestępstwa obyczajowe, czary, samobójstwo, uchybienia względem władz państwowych i religii) • Ewolucja katalogu kar (rodzaje zakładów penitencjarnych) Podręcznik: Sójka – Zielińska K., Historia prawa, część II, rozdział 3. Źródła: Kodeks karzący Królestwa Polskiego Literatura dodatkowa: Salmonowicz S., Europejskie kodyfikacje karne epoki Oświecenia: programy i ich realizacja, [w:] tegoż, Z wieku Oświecenia. Studia z dziejów prawa i polityki XVIII wieku, Toruń 2001, s. 49 – 106. 13: Postępowanie sądowe w XIX wieku • Geneza i charakterystyka procesu mieszanego • Zasady współczesnego procesu cywilnego Podręcznik: Sójka – Zielińska K., Historia prawa, część II, rozdział 4. Źródła: Pruska ordynacja kryminalna z 1805 lub Franciscana, Code de procédure civile z 1806. 14: Ustrój staropolski • Ewolucja pozycji monarchy • Kształtowanie się politycznych uprawnień stanu szlacheckiego • Powstanie i ewolucja sejmików ziemskich • Powstanie i rozwój sejmu Podręcznik: J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak: Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 2009 z rozdziału III Monarchia stanowa podrozdziały Organizacja i prawo stanów oraz Władza królewska i reprezentacja stanowa z rozdziału V Rzeczpospolita szlachecka podrozdział Sejmiki i sejmy. z rozdziału V Rzeczpospolita szlachecka podrozdziały Władza królewska, Źródło: artykuły henrykowskie z 1573 r. 15. Konstytucja 3 maja: • Pozycja Króla • Kompetencje Sejmu i relacje pomiędzy izbami • Tryb legislacyjny • Straż Praw • Stanowy charakter państwa • Znaczenie Konstytucji Podręcznik: A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001 16. Konstytucje II RP Podręcznik: A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001 Źródła: Konstytucja marcowa i konstytucja kwietniowa 17. Ustrój Polski Ludowej na tle innych państw autorytarnych: • Zasady konstytucji lipcowej • cezaryzm, reżimy dyktatorskie, totalitaryzm, państwo partyjne Podręcznik: A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001, J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, rozdz. 11 i 14. |
Metody dydaktyczne: |
Na zajęciach bardzo istotne są interakcje pomiędzy prowadzącym a uczestnikami (jak również między samymi uczestnikami). Celem prowadzącego jest nadanie im formy dyskusji przeplatanej elementami wykładu i prezentacjami multimedialnymi, a także wspólnym rozwiązywaniem kazusów i analizą tekstów źródłowych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Aktywne uczestnictwo w zajęciach (udział w dyskusjach i interpretowaniu tekstów źródłowych). Wyniku dwóch kolokwiów (forma testowa). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.