Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych - ćwiczenia [2200-1P006C] Semestr zimowy 2018/19
Ćwiczenia, grupa nr 19

A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791 – 1997

J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego

Marian Kallas, Adam Lityński, Historia ustroju i prawa Polski Ludowej

A. Moniuszko, Wstęp do staropolskiego prawa sądowego

K. Sójka-Zielińska, Historia prawa

M. Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa

M. Wąsowicz, Historia ustroju państw Zachodu

M. Wąsowicz, Prawo i obywatel

USTRÓJ

1) Wprowadzenie do problematyki przedmiotu. Podstawowe zagadnienia ustrojowe. Konstytucjonalizm, trójpodział władzy, odpowiedzialność polityczna i prawna, modele ustrojowe.

2) Zasady prawa wyborczego. Przemiany prawa wyborczego – historia i współczesność. Cenzusy i inne ograniczenia powszechności prawa wyborczego.

3) Przyczyny ewolucji ustrojów państwa. Przykład monarchii: od monarchii patrymonialnej do monarchii parlamentarno-gabinetowej.

4) Specyfika konstytucjonalizmu francuskiego. Laboratorium ustrojów: od monarchii konstytucyjnej do V Republiki.

5) Angielski model ewolucji ustrojowej. Recepcja w innych państwach.

6) Narodziny i ewolucja ustroju Stanów Zjednoczonych.

7) Polski konstytucjonalizm: od Konstytucji 3 Maja 1791 r. do Konstytucji 1997 roku.

8) Doświadczenia niemieckie. Od konfederacji do państwa federalnego. Koncepcja i praktyka państwa złożonego. Doświadczenie totalitarne w XX wieku.

9) Konstytucjonalizm rosyjski. Konstytucje fikcyjne. Absolutyzm, totalitaryzm, autorytaryzm.

PRAWO SĄDOWE

1) Geneza i program kodyfikacji prawa w epoce Oświecenia.

2) Podstawowe instytucje prawa cywilnego i ich ewolucja w najważniejszych kodyfikacjach XIX/XX wieku – część ogólna:

• osoby fizyczne

• osoby prawne

• zdolność prawna

• zdolność do czynności prawnych.

3) Podstawowe instytucje prawa cywilnego i ich ewolucja w najważniejszych kodyfikacjach XIX/XX wieku (od liberalizmu do

solidaryzmu) – prawo rzeczowe oraz prawo zobowiązań

• prawo własność i jego ograniczenia

• ograniczone prawa rzeczowe

• zasada swobody umów i jej ograniczenia

• najważniejsze umowy z zakresu prawa zobowiązań (np. umowa kupna-sprzedaży)

• zasady odpowiedzialności cywilnej.

4) Podstawowe instytucje prawa cywilnego i ich ewolucja w najważniejszych kodyfikacjach XIX/XX wieku – prawo spadkowe oraz

prawo małżeńskie

• dziedziczenie testamentowe i ustawowe

• zachowek a rezerwa

• prawo małżeńskie osobowe

• prawo małżeńskie majątkowe

• formy zawarcia małżeństwa.

5) Prawo handlowe – instytucje i źródła prawa handlowego XIX/XX wiek

• założenia systematyki kodeksów handlowych

• najważniejsze źródła prawa handlowego (np. HGB, polski KH)

• najważniejsze instytucje prawa handlowego (giełdy, spółki, itp.).

6) Prawo karne Oświecenia.

• program reformy humanitarnej

• doktryny penalistyczne: szkoła klasyczna, antropologiczna i socjologiczna.

7) Najważniejsze instytucje prawa karnego:

• pojęcie przestępstwa (czyn zabroniony, wina jej rodzaje, społeczna szkodliwość czynu, publicznoprawny charakter

przestępstwa, przestępstwa ścigane z urzędu i na wniosek, ewolucja katalogu przestępstw)

• pojęcie kary (istota kary, cele kary, rodzaje kar – systemy)

• zasady odpowiedzialności karnej (odpowiedzialność na zasadnie winy, kontratypy, inne koncepcje odpowiedzialności)

8) Program humanitarnej reformy procesu karnego. Proces karny "mieszany".

9) Zasady postępowania cywilnego

Zajęcia mają formę wykładu połączonego z dyskusją ze studentami. Rozwiązywanie kazusów historycznych oraz kazusów współczesnych. Sięganie po materiały wizualne i audiowizualne, jeśli to uzasadnia tematyka zajęć.

kontrola obecności i przygotowania do zajęć, ocena aktywności, przygotowanie do egzaminu.