Ustrój polityczny RP [2102-BW-L-Z2UPRP] Semestr letni 2018/19
Wykład, grupa nr 1

Literatura podstawowa

L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2018 i nast. wyd.

Literatura uzupełniająca

J. Zaleśny, Tworzenie Konstytucji z 1997 roku. Przejaw kooperacji czy rywalizacji elit politycznych?, «Przegląd Sejmowy» 2017, Nr 6

T. Mołdawa, Konstytucja RP a standardy współczesnego konstytucjonalizmu w perspektywie minionej dekady, [w:] W. Jakubowski, T. Słomka (red.), Porządek konstytucyjny w Polsce, Warszawa-Pułtusk 2008.

R. Glajcar, Konstytucja RP z 1997 roku w procesie konsolidacji demokracji, «Przegląd Sejmowy» 2017, Nr 6.

M. Grzybowski, Wpływ europejskich rozwiązań konstytucyjnych na unormowania Konstytucji RP z 1997 roku. Zagadnienia wybrane, «Przegląd Sejmowy» 2017, Nr 6

J. Jaskiernia, Społeczna percepcja Konstytucji RP z 1997 roku, «Przegląd Sejmowy» 2017, Nr 6

B. Szlachta, Aksjologia Konstytucji RP z 1997 roku. Perspektywa badacza myśli politycznej, «Przegląd Sejmowy» 2017, Nr 6

M. Dąbrowski, Antywartości konstytucyjne. Wprowadzenie do problematyki, «Przegląd Sejmowy» 2018, Nr 5

J. Szymanek, Interpretacja konstytucji: warianty teorii i praktyki na przykładzie Konstytucji RP z 1997 roku, «Przegląd Sejmowy» 2017, Nr 6

A. Bień-Kacała, Bezpieczeństwo w Konstytucji RP z 1997 r. – wstępna diagnoza, «Przegląd Prawa Konstytucyjnego» 2015, Nr 2

R. Balicki, Zwierzchnictwo Prezydenta RP nad siłami zbrojnymi (wybrane problemy), «Przegląd Prawa Konstytucyjnego» 2014, Nr 2

R. M. Małajny, Podział władzy w Konstytucji RP z 1997 roku. Analiza formalna, «Przegląd Sejmowy» 2017, Nr 6

Z. Machelski, Rozliczalność jako element jakości procesu demokratycznego w systemie instytucjonalnym III Rzeczypospolitej «Przegląd Sejmowy» 2018, Nr 1

G. Kuca, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w systemie podzielonych władz (zarys problemu), [w:] T. Mołdawa, J. Szymanek (red.), Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, Warszawa 2010

P. Czarny, Konstytucyjne spory kompetencyjne (wybrane zagadnienia teoretyczne), «Przegląd Prawa Konstytucyjnego» 2014, Nr 2

T. Słomka, Ustrojowe cechy polskiej kohabitacji, «Rocznik Nauk Politycznych» 2008, nr 11

R. Grabowski, Refleksje nad polskim modelem parlamentaryzmu, «Przegląd Prawa Konstytucyjnego» 2018, Nr 5

J. Kuciński, Posłowie jako podmioty sejmowej kontroli działalności rządu w świetle regulacji normatywnych, «Przegląd Prawa Konstytucyjnego» 2017, Nr 1

J. Juchniewicz, Odpowiedzialność polityczna ministrów – konieczność czy polityczne awanturnictwo?, «Przegląd Prawa Konstytucyjnego» 2016, Nr 5

T. Mołdawa, Konstytucje polskie 1918-1998, Warszawa 1999 i nast. wyd.

W. Jakubowski, T. Słomka, Konstytucyjne organy władzy RP w latach 1989-2011 na tle polskich tradycji ustrojowych XIX i XX wieku, Warszawa 2012.

J. Szymanek (red.), Wielki słownik parlamentarny, Warszawa 2018

Źródła: Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r., podstawowe ustawy ustrojowe, regulaminy parlamentarne, wybrane orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Przedmiot poświęcony jest następującej problematyce:

1. Podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem systemu politycznego współczesnej Polski: 1) Pojęcie systemu politycznego, ustroju politycznego, systemu rządów.2) Pojęcie, rodzaje i funkcje konstytucji. 3) Prawo konstytucyjne i jego źródła. 4) Konstytucja RP a standardy współczesnego konstytucjonalizmu.

2. Proces przygotowania i uchwalenia Konstytucji III RP.

3. Wartości i zasady konstytucyjne (ustrojowe) w RP: 1) Pojęcie wartości i zasad ustrojowych. 2) Rzeczpospolita jako dobro wspólne. 3) RP demokratycznym państwem prawnym: zasady konstytucjonalizmu, legalizmu, suwerenności narodu, pluralizmu politycznego, podziału władz. 4) Godność, wolność i równość jako podstawy katalogu praw i wolności człowieka i obywatela.

4. System źródeł prawa w Konstytucji RP i jego kontrola: 1) Pojęcie systemu źródeł prawa, 2) Źródła prawa powszechnie obowiązującego: umowa międzynarodowa, ustawa, rozporządzenie, 3) Prawo krajowe a prawo wspólnotowe, 4) Trybunał Konstytucyjny: geneza, funkcje i kompetencje, skutki orzeczeń.

5. Prawo wyborcze: wybory do Sejmu, Senatu i prezydenckie oraz do Parlamentu Europejskiego: 1) Ustrojowo – polityczna rola wyborów parlamentarnych i prezydenckich w III Rzeczypospolitej. 2) Organizacja wyborów. 3) Zgłaszanie kandydatów. 4) Ustalanie wyników głosowania. 5) Ważność wyborów. 6) Kampania wyborcza. 7) Finansowanie wyborów.

6. Sejm i Senat: 1) Struktura i tryb funkcjonowania parlamentu. 2) Status prawny posła i senatora. 3) Funkcje Sejmu i Senatu. 4) Organizacja wewnętrzna Sejmu i Senatu. 5) Tryb ustawodawczy. 6) Zgromadzenie Narodowe.

7. Prezydent Rzeczypospolitej: 1) Geneza przywrócenia instytucji Prezydenta RP. 2) Ustrojowa pozycja Prezydenta RP. 3) Kompetencje Prezydenta RP. 4) Odpowiedzialność konstytucyjna głowy państwa.

8. Rada Ministrów: 1) Ustrojowa pozycja Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów. 2) Sposób powoływania Rady Ministrów. 3) Struktura rządu. 4) Tryb działania Rady Ministrów. 5) Kompetencje Rady Ministrów. 6) Administracja rządowa.

Rozmowa nauczająca, dyskusje.

Weryfikacja efektów kształcenia odbywa się na podstawie egzaminu pisemnego (testowo-opisowy) oraz bieżącego przygotowania studentów do uczestnictwa na zajęciach. Elementem zaliczenia jest również uczestnictwo na ćwiczeniach (dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze).