Oferta przedmiotowa jednostki Instytut Języka Polskiego

Rok akademicki 2024/25

• Seminarium licencjackie - 60 godzin

Nie podano opisu skróconego, przejdź do strony przedmiotu aby uzyskać więcej danych.

Rok akademicki 2023/24

• Seminarium licencjackie - 60 godzin

Seminarium dotyczy współczesnej polszczyzny, a szczególnie: najnowszej leksyki polskiej. Studenci zdobędą wiedzę oraz umiejętności dotyczące różnych sposobów opisu systemu leksykalnego polszczyzny (w powiązaniu z systemem gramatycznym oraz funkcjonowaniem języka w społeczeństwie). Materiał opisu stanowi najnowsza leksyka polska. Celem jest przygotowanie studentów do pisania językoznawczej pracy licencjackiej poświęconej polszczyźnie współczesnej/ najnowszej.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Nie podano opisu skróconego, przejdź do strony przedmiotu aby uzyskać więcej danych.

Rok akademicki 2023/24

• Seminarium magisterskie - 40 godzin

Przedmiotem seminarium są szeroko rozumiane nazwy własne - zarówno historyczne, jak i współczesne, utrwalone w dokumentach oraz powstające na naszych oczach. Szczegółowa tematyka seminarium zostanie dostosowana do zainteresowań badawczych studentów. Celem zajęć jest spojrzenie na różne klasy onimów przez pryzmat ich związków z rzeczywistością pozajęzykową i badanie ich z perspektywy interdyscyplinarnej. Seminarium ma za zadanie przygotować studentów do napisania samodzielnej rozprawy naukowej na temat dotyczący kulturowego, społecznego, historycznego lub marketingowego funkcjonowania onimów.

Semestr zimowy 2023/24

• Ćwiczenia - 15 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Ćwiczenia - 15 godzin

Zapoznanie studentów z terytorialnym zróżnicowaniem polszczyzny na tle innych odmian języka, cechami poszczególnych dialektów polskich (także poza granicami kraju).

Rok akademicki 2024/25

• Seminarium magisterskie - 60 godzin

Podczas zajęć postaramy się odpowiedzieć wiele innych zagadek onomastycznych, dotyczących różnego typu nazw własnych: toponimów, mikrotoponimów, antroponimów, chrematonimów, między innymi:

- Gdzie się chowa Częstochowa?

- Czy Piastów to gród Piasta tak jak Kraków jest grodem Kraka?

- Dlaczego radzą mijać Radzymin z daleka?

- Dlaczego przetrwał Bierutów, a nie przetrwał Stalinogród?

- Czy Marianna to Maria i Anna?

- Skąd w Polsce tak wielu Brajanków i Kewinków?

- Czy Katarzyna jest czysta, a Monika - samotna?

- Czy Karp to na pewno ryba?

- Czy Kowalski był kowalem, czy może mieszkał w Kowalach?

- Kim był Nowak i dlaczego tak wielu ich w Polsce?

- Kasprzyk a może Kacprzyk - czy ktoś tu popełnił błąd?

- Czy Dobra Wola należała do Dobrowolskiego?

Semestr zimowy 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Założenia i cele:

Na zajęciach tych są referowane i dyskutowane tematy z zakresu szeroko rozumianej semantyki.

Zamierzamy omawiać wybrane zagadnienia z obszernych tematów badawczych, zwłaszcza rozwijanych w ramach językoznawstwa kognitywnego i funkcjonalnego.

Poruszana problematyka wiąże się z badaniami autorskimi referentów, wykorzystujących dorobek lingwistyki polskiej i światowej.

W zależności od tematu badania te - podstawowo językoznawcze - nawiązują do wybranych nurtów filozoficznych, a także wskazują na związki z wybranymi obszarami kultury.

Tytuły poszczególnych wystąpień wraz ze streszczeniem i literaturą do danego tematu będą zamieszczane na stronie Zakładu Gramatyki, Semantyki i Pragmatyki Współczesnego Języka Polskiego (w zakładce „Konwersatoria").

Semestr letni 2023/24

• Ćwiczenia - 6 godzin

Ćwiczenia w trybie zdalnym. Zajęcia dotyczą idei dostępności w Polsce: podstaw prawnych, podmiotów, których dotyczą obowiązki w tym zakresie, zadań koordynatorów dostępności. Słuchacze poznają zasady tworzenia dostępnych dokumentów i stron internetowych (m.in. WCAG, ETR, deklaracja dostępności), a także systemy ułatwiające komunikację osobom ze szczególnymi potrzebami (m.in. PJM, pętla indukcyjna, audiodeskrypcja, czytniki ekranu, tekst alternatywny).

Rok akademicki 2023/24

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Rok akademicki 2024/25

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Przedmiot ma na celu wykształcenie umiejętności interpretacji procesów i zmian językowych zachodzących w języku polskim, ze szczególnym uwzględnieniem cech fonetycznych i fleksyjnych. Założeniem przedmiotu jest wypracowanie umiejętności samodzielnej rekonstrukcji wybranych form oraz opanowanie przez studenta podstawowego warsztatu terminologicznego dotyczącego gramatyki historycznej języka polskiego.

Rok akademicki 2023/24

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 60 godzin

Rok akademicki 2024/25

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 60 godzin

Na wykładzie w 1. semestrze omawiane są zagadnienia fonetyki, fonologii, podstawowe pojęcia morfologii, w tym tradycyjnych części mowy i kategorii gramatycznych, słowotwórstwa oraz paradygmatyki fleksyjnej. W drugim semestrze przedmiotem wykładu są nowsze klasyfikacje części mowy, zależności między kategoriami gramatycznymi oraz cały kurs składni.

Na ćwiczeniach poświęca się więcej czasu: klasyfikacji głosek oraz grup spółgłoskowych, interpretacji fonologicznej upodobnień, segmentacji tekstu na morfy, analizie słowotwórczej podstawowych kategorii derywatów rzeczownikowych, rozpoznawaniu tradycyjnych części mowy, tradycyjnej analizie składniowej zdań pojedynczych i złożonych według zasad składni Klemensiewicza, analizie związków akomodacyjnych oraz konotacyjnych w zdaniu oraz rozpoznawaniu schematów składniowych.

Semestr zimowy 2023/24

• Ćwiczenia - 30 godzin
• Wykład - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Ćwiczenia - 30 godzin
• Wykład - 30 godzin

WYKŁAD, wspólny dla wszystkich, wprowadza w zagadnienia semantyki i pragmatyki językoznawczej, dziedziny językoznawstwa bardziej skomplikowane niż opis kategorii gramatycznych i reguł składniowych. Język jest traktowany jako budulec myśli i interakcji w analizie kognitywnej i kulturowej. Omawiane są też najnowsze tendencje w interpretacjach społecznych języka i zmianach inkluzywnych. Podstawą analizy będą współczesne zasoby korpusowe polszczyzny i narzędzia technologii językowej.

Tematyka ĆWICZEŃ jest zróżnicowana, zależnie od prowadzącego zajęcia. Omawiane na nich są wybrane zagadnienia z zakresu gramatyki, pragmatyki i semantyki leksykalnej współczesnej polszczyzny (częściowo jako rozwinięcie wątków omawianych w ramach przedmiotu GOJP).

Opisy ćwiczeń znajdują się w sylabusach dla poszczególnych grup na dany rok akademicki.

Semestr zimowy 2023/24

• Ćwiczenia - 30 godzin
• Wykład - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Ćwiczenia - 30 godzin
• Wykład - 30 godzin

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z dziejami polszczyzny i najważniejszymi tendencjami w jej rozwoju.

Semestr letni 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia poświęcone są imionom i nazwiskom, które nosili Żydzi zamieszkujący ziemie polskie na przestrzeni dziejów.

Kurs obejmuje zagadnienia z pogranicza językoznawstwa, kulturoznawstwa, historii, religioznawstwa oraz socjolingwistyki. Skierowany jest do wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się więcej o antroponimii (imionach i nazwiskach) Żydów na ziemiach polskich.

Zajęcia będą miały charakter teoretyczno-praktyczny: studenci, na podstawie zdobytej wiedzy, samodzielnie analizować będą imiona i nazwiska Żydów.

Semestr letni 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem konwersatorium jest zapoznanie uczestników z różnymi formami obecności języka w medycynie (i medycyny w języku) oraz zainteresowanie interdyscyplinarnym obszarem badawczym, wyznaczonym przez zbliżenie medycyny i humanistyki. Podczas zajęć poznamy m.in. podstawowe pojęcia komunikacji medycznej i poszukamy najważniejszych językowych aspektów relacji między pacjentem i personelem medycznym. Zastanowimy się nad tym, jak „zwykli ludzie” (którzy są lub bywają pacjentami) mówią o kluczowych zjawiskach kojarzonych z medycyną (choćby takich jak: choroba, zdrowie, ból i inne wrażenia fizyczne), jakich środków dostarcza im system języka polskiego i czy/jak ich język różni się od języka medycyny jako nauki. Szczególną uwagę poświęcimy metaforze i jej funkcjom: w medycynie, w komunikacji medycznej i w doświadczaniu choroby. Wreszcie będziemy czytać i analizować wybrane teksty w nurcie medycyny narracyjnej (w ujęciu Rity Charon).

Semestr zimowy 2023/24

• Ćwiczenia - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Ćwiczenia - 30 godzin

Zajęcia poświęcone są analizie językowych uwarunkowań przekładu, zwłaszcza tekstu literackiego i tekstu naukowego z dziedziny nauk humanistycznych. Ich celem jest uwrażliwienie uczestników na obcowanie z tekstem przetłumaczonym. W ramach zajęć pokazuje się z miejsce literatury przełożonej w systemie literatury, wpływ przekładów na kształtowanie się języka narodowego, ale przede wszystkim problemy, jakie stwarzają przekładowi różnice między językiem źródłowym a docelowym. Zajęcia składają się z bloków tematycznych poświęconych bardziej szczegółowym zagadnieniom: 1. oddanie warstwy dźwiękowej (onomatopeje, kalambury, aliteracje), 2. problemy związane ze strukturą kategorii morfologicznych i ich wartości, wykorzystaniem środków składniowych, grami językowymi, 3. różnymi obyczajami dotyczącymi różnych typów przekładów (np. naukowego, artystycznego, prasowego dla dzieci, dla dorosłych) oraz stylizacją czy wykorzystaniem gwar, żargonu itp.).