Music in a Managed World or Adorno Out of Tune

Seminarium będzie poświęcone analizie tekstów na temat muzyki znanego i dziś niezwykle często cytowanego filozofa z Frankfurtu - Theodora W. Adorno. Wydaje się, że obfitość konceptualnych analiz naszych czasów przeciwstawia się wyjątkowe ubóstwo ich fenomenologicznych opisów. Nie dotyczy to na szczęście Adorno, który jest w stanie usłyszeć wszelkie echa i pomruki ducha zbiorowego w nastrojach muzycznych.

Na seminarium będziemy pytać, czy naszą „głuchą” (i hałaśliwą) epokę cechuje zanik zdolności słuchania i nastrajania ucha/ducha? Czy jesteśmy pierwszymi ludźmi lub pierwszą cywilizacją, w której nie sposób znaleźć źródłowego Stimmung? Czy zatem jesteśmy całkowicie niemuzykalni, a brak Stimmung to brak powołania duchowego w ogóle? Dusza człowieka utraciła swoją muzykę, jak ją jednak odzyskać? Czy Adorno uczy nas cierpliwego odzyskiwania tego utraconego nastrojenia? Czy jedyny nastrój jaki pozostał to nastrój rozstrojenia, który nie zalicza się już do rejestrów muzyki, a jest tylko „zgiełkiem”, „hałasem” lub „szumem”?

1-2. Strawiński (czyli restauracja przyszłości) kontra Schönberg (czyli postęp). Skrajności albo możliwość ekspresji muzycznej w dobie fetyszyzacji materiału dźwiękowego

Literatura: Theodor W. Adorno, Filozofia nowej muzyki. Przeł. Fryderyka Wayda, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1974.

3-4. Wagner nie-do-uratowania. Dziewiętnastowieczna burżuazja w operze albo fantazje, mity i chimery na temat kultury i panowania poprzez kulturę

Literatura: Theodor W. Adorno, In search of Wagner, trans. Rodney Livingstone, London: Verso, 2009.

5-6. Opera na płycie winylowej albo technika zapisu muzycznego i jej konsekwencje

Literatura: Theodor W. Adorno, Wagner’s Relevance for Today, The Form of the Phonograph Record, Opera and the Long-playing Record, The Curves of the Needle, trans. Thomas Y. Levin, [in:] Theodor W. Adorno, Essays on Music, California University Press, 2002.

7-8. Fizjonomia muzyczna artysty: od dziecięcych fascynacji marszami i ludowymi akordami po wrażliwość na rozpad formy muzycznej.

Literatura: Theodor W. Adorno, Mahler: A Musical Physiognomy, trans. Edmund Jephcott, University of Chicago 1992.

9-10. Mistrz najmniejszego ogniwa, albo muzyka relacji połączeń i mediacji.

Literatura: Theodor W. Adorno, Alban Berg: Master of the Smallest Link, trans. Christopher Hailey, Juliane Brand, Cambridge University Press, 1991.

11-12. Notatki o Beethovenie albo dziennik intymny z przesłuchań/ odsłuchań / wysłuchań/ podsłuchań – „doświadczeń” muzyki ducha

Literatura: Theodor W. Adorno, Beethoven: the philosophy of music: fragments and texts, trans. Rolf Tiedemann, Polity Press, 1998.

13-14. Co narodowy socjalizm zrobił ze sztuką albo regresje słyszenia

Literatura: Theodor W. Adorno, What National Socialism Has Done to the Arts, On the Social Situation of Music, On Popular Music, Kitsch, Music in the Background, transl. Thomas Y. Levin, [in:] Theodor W. Adorno, Essays on Music, California University Press, 2002.

15-16. Jazz albo reszta jest hałasem (być może szumem)

Literatura: Theodor W. Adorno, On Jazz, Farewell to Jazz, Difficulties, trans. Thomas Y. Levin, [in:] Theodor W. Adorno, Essays on Music, California University Press, 2002

17-18. Głos Radia albo krytyka muzyki radiowej

Literatura: Theodor W. Adorno, Current of Music. Elements of a Radio Theory, Edited with an Introduction by Robert Hullot-Kentor, Polity Press, 2009.

Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się dla przedmiotu:

Wiedza (K_W01, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08)

Student zna, rozumie:

- ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w kulturze

- zależności pomiędzy dyscyplinami nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych

- stosuje metody analizy i interpretacji tekstów naukowych

- stosuje różne metody analizy i interpretacji dzieł artystycznych

- współcześnie stosowane metody interpretacji tekstów kultury

Umiejętności (K_U01, K_U02, K_U05, K_U08)

Student potrafi:

- samodzielnie selekcjonować informacje pochodzące z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych oraz dokonać ich krytycznej oceny

- samodzielnie dobrać i zastosować odpowiednie narzędzia badawcze do analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów wizualnych

- wykorzystuje interdyscyplinarne metody i narzędzia badawczych do analizy zjawisk kultury

- potrafi samodzielnie zanalizować tekst naukowy z dziedziny nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w języku polskim oraz w

wybranym języku obcym

Kompetencje społeczne (K_K01, K_K02, K_K05, K_K07)

Student jest gotów do:

- kształcenia ustawicznego (lifelong learning)

- dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze

- szanuje zasady tolerancji i wykazuje wrażliwość wobec różnic kulturowych

- ma poszanowanie dla różnorodności kulturowej i przyrodniczej

Przygotowanie do zajęć / aktywność na zajęciach (ocena ciągła)

Prace cząstkowe