Nasze bycie na Ziemi

ogólnouniwersyteckie

W obliczu doświadczanych zmian klimatu znaczenia nabiera tematyka ekologiczna, a więc namysł nad związkami człowieka z naturą na przestrzeni dziejów oraz skutkami ludzkiego bytowania na Ziemi jako podsystemu globalnej biosfery. Aby zrozumieć przeszłość i wyobrazić sobie przyszłość, spojrzymy na zagadnienia ekologiczne z perspektywy różnych dyscyplin (ekonomia, socjologia, nauki o klimacie, językoznawstwo). Przeanalizujemy ewolucję naszego stosunku do natury, a także języka stosowanego do opisu rzeczywistości na podstawie wybranych tekstów, w tym reportaży literackich.

Przedmiot nie jest całościowym wykładem ekologii. Jest subiektywnym wyborem tematyki ekologicznej, pokazującym trajektorię i skutki ludzkiego bytowania na Ziemi.

Zagadnienia ekologiczne są integralną częścią naszej ludzkiej egzystencji. Ich znajomość jest ważną częścią składową wiedzy i kompetencji, które umożliwiają samodzielny osąd rzeczywistości, w której żyjemy, a w jego następstwie wybór ścieżki własnego rozwoju i zajęcia odpowiadającego aspiracjom młodego człowieka miejsca w społecznej sieci relacji.

Oto przykłady zagadnień:

I. O ekologii

Ewolucja podejścia do środowiska naturalnego – od Gilgamesza, Arystotelesa (ekologia domu), religię hebrajską, chrześcijaństwo (Laudatio Si) aż po Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju UW i „Zielone Artes”.

II. Świat wzrostu. Ekonomia na rozstaju

Dlaczego lubimy wzrost gospodarczy? Czy są i ewentualnie gdzie granice wzrostu? Czy możliwy jest wzrost zrównoważony? Dostępne scenariusze – panikarze kontra ekonomiści?

III. Perspektywa socjologiczna

Zachowania społeczne, które bezpośrednio wpływają i od których zależy stan środowiska naturalnego: normy społeczne, wartości i prawa na kursie kolizyjnym z naturą (od F. Znanieckiego – Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej aż po Z. Baumana – trzy wizje ingerencji w naturę – leśniczego, ogrodnika i myśliwego w Płynnym życiu).

IV. „Ostatnia minuta. Pieszo przez antropocen”

Po przeanalizowaniu sytuacji od strony ekonomicznej i socjologicznej, spojrzenie na krótką historię Ziemi i efekty naszego bycia na niej oczami Tomasza Ulanowskiego.

Każde zagadnienie zilustrowane i przeanalizowane od strony języka stosowanego do opisu rzeczywistości na podstawie wybranych tekstów, w tym reportaży literackich.

Literatura będzie przekazywana bieżąco przed i na zakończenie każdego tematu.

W ramach przygotowania do pierwszych zajęć zalecana lektura:

Gilgamesz. Epos starożytnego Dwurzecza, zrekonstruował, przełożył i wstępem opatrzył. R. Stiller, PIW, Warszawa 1980.

Student

w zakresie wiedzy:

 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze

 rozumie zależności pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych

 zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury

 zna podstawowe kierunki myśli filozoficznej, społecznej, przyrodniczej

 zna podstawowe zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych

w zakresie umiejętności potrafi:

 dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych

 sformułować problem badawczy

 rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności

 przygotować prace pisemne uwzględniające elementarne wymogi stawiane pracom akademickim

w zakresie kompetencji:

 jest gotów do podejmowania kształcenia przez całe życie

 ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji wskazanych zadań

 jest gotów do podjęcia właściwych działań przyczyniających się do ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego

 jest gotów do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim

Kryteria oceny:

- aktywne uczestnictwo w zajęciach oceniane na bieżąco przez prowadzące,

- ocena eseju zaliczeniowego na jeden z dwóch zaproponowanych tematów.

Waga tych dwóch kryteriów składowych w ocenie końcowej będzie identyczna.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegająca usprawiedliwieniu – 2.