Ikonografia etnograficzna

nieobowiązkowe

Zajęcia mają pomóc w rozpoznawaniu symbolicznych kodów kulturowych w czasie badań etnograficznych i inspirować interpretacje ikonosfery.

Język symboliczny i jego formy, styl i estetyka, są wyrazem dziedzictwa niematerialnego określonych grup społecznych. Przedstawienia włączone w przekaz religijny reprezentują kulturę konkretnego środowiska, zarazem ją kształtując; są wyrazem konkretnych doświadczeń sacrum, dostarczają gotowe formy ekspresji, a niektóre z nich są włączane w przestrzenie życia codziennego, wywierając wpływ na wrażliwość nie tylko religijną, ale i preferencje estetyczne obcujących z nimi osób. Te najbardziej popularne, przekształcone w ikony tożsamości, są też wykorzystywane w krytyce kulturowej. Celem konwersatorium jest omówienie roli ikonografii i ikonologii w badaniach kultury; uniwersalnych reakcji na przedstawienie / sprawczości wizerunku. Zajęcia mają pomóc w rozpoznawaniu symbolicznych kodów kulturowych w czasie badań etnograficznych i inspirować interpretacje ikonosfery.

Bułgakow, Sergiusz

1992 Prawosławie. Zarys nauki Kościoła Prawosławnego. Przeł. Ks. H. Paprocki. Białystok-Warszawa. (Ikona i kult ikony w prawosławiu, s. 155-160).

Dobrzeniecki, Tadeusz

1966 Legenda o Secie i Drzewie Życia w sztuce średniowiecznej, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, t. 10, s. 165-202.

Freedberg, David

2005 Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania. Tłum. Ewa Klekot. Wyd. UJ, Kraków. (Roz.1: „Potęga wizerunków: reakcja i stłumienie”, s. 1-16; Roz. 2: "Bóg w wizerunku", s. 27-40; Roz. 3: „Potęga wizerunku", s. 41-53; "Wartość stereotypu", s. 41-53; 7. Wizerunek wotywny 138-162; 8. Invisibilia per visibilia 163-194 (Przypisy do 4-cd., 7 i 8: 460-464; 473-480; Roz. 14: "Idolatria i ikonoklazm”, s. 384-434).

Gębarowicz, Mieczysław

1986 Mater Misericordia Pokrow Pokrowa w sztuce i legendzie środkowo-wschodniej Europy, PAN Instytut Sztuki, Ossolineum.

Janocha, Michał (ks.)

2001 Ukraińskie i białoruskie ikony świąteczne w dawnej Rzeczypospolitej. Problem kanonu. Wyd. Neriton, Warszawa. (Roz. 1: Wschód i Zachód. Dwie koncepcje sztuki sakralnej; Roz. 2: Między Wschodem a Zachodem. Unia brzeska i malarstwo ikonowe, s. 33-64).

Kałamajska Saeed, Maria

2014 Ostrobramska i Częstochowska, czyli dwie matki Polki. Rozmowa z Marią Kałamajską – Saeed, "Newsweek Historia" nr 8.

Kibish-Ożarowska, Krystyna

1999 Mały przewodnik po sztuce religijnej. Prószyński i S-ka, Warszawa.

Klinger, Michał

2017 Ikona- tajemnica ciała. Kilka tez [w:] IX Międzynarodowe Warsztaty Ikonopisów Nowica. Przebóstwione ciało. Red. K. Jakubowska-Krawczyk i M. Sory, Stowarzyszenie Przyjaciół Nowicy, 2017.

Kunczyńska-Iracka, Anna

1980 Chrystus Frasobliwy i jego miejsce w tradycyjnej religijności ludowej, PSL, R. 34, nr 3-4, s. 143-153.

1988 Madonna w dawnej polskiej sztuce ludowej, „PSzL”, R. 42, nr 4, s. 243-254.

Knapiński, Ryszard

2004 Biblia pauperum – rzecz o dialogu słowa i obrazu, „Nauka”, Nr 4, s. 133-164.

http://www.pan.poznan.pl/nauki/N_404_09_Knapinski.pdf

Panofsky, Erwin

1971 Studia z historii sztuki, PIW, Warszawa, (Ikonografia i ikonologia, s. 11-31; Imago Pietatis. Przyczynek do historii typów przedstawieniowych Mąż Boleści i Maria Pośredniczka. Tłum. T. Dobrzeniecki. s. 95-121).

Przybył, Elżbieta

2000 Prawosławie. Wyd. ZNAK, Warszawa (Świątynia i ikona, s. 91-108); (Cykl roczny. Święta, s. 130-152).

Réau, Louis

1955-59 Iconographie de l’art chrétien, t. 1-3, Paris.Seweryn, Tadeusz

Ikonografia etnograficzna, ”Lud”, t. 39 (1948-51), s, 291-354, t. 41, cz. 1 (1952)s. 5 22-523, 1954, 1955 [wybrane hasła]

De Voragine, Jakub

1983 Złota Legenda, Pax, Warszawa.

Wirtualne muzeum drzeworytów ludowych (Muz. Etnograficzne w Krakowie)

http://www.drzeworyty.pl/

esej na uzgodniony temat, z wykorzystaniem omówionej literatury i odwołaniami do przykładów muzealnych