Opis społeczeństwa na podstawie wybranych tekstów z literatury francuskiej XVII i XVIII w.

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Podczas zajęć zarysowany zostanie obraz społeczeństwa francuskiego w XVII i XVIII wieku. W tym celu niezbędne będzie nakreślenie aspektów społeczno-kulturowych Francji ancien régime’u, przy czym główna część zajęć opierać się będzie na związkach kultury z historią literatury stanowiącej odzwierciedlenie przemian zachodzących w społeczeństwie francuskim. Na zajęciach omawiane będą wybrane dzieła literackie lub/i historyczno-literackie (powieści, sztuki teatralne, listy z epoki czy też traktaty filozoficzne lub pamflety.

Wspólna analiza lektur lub ich fragmentów pozwoli zrozumieć postrzeganie świata przez francuskie społeczeństwo ancien régime’u.

Zajęcia prowadzone są w języku polskim

Podczas zajęć zarysowany zostanie obraz społeczeństwa francuskiego w XVII wieku. W tym celu niezbędne będzie nakreślenie aspektów społeczno-kulturowych Francji ancien régime’u (np. rozwój instytucji salonu, nurtu préciosité), przy czym główna część zajęć opierać się będzie na związkach kultury z historią literatury stanowiącej odzwierciedlenie przemian zachodzących w społeczeństwie francuskim. Na zajęciach omawiane będą wybrane dzieła literackie lub/i historyczno-literackie (powieści, sztuki teatralne, listy z epoki czy też traktaty filozoficzne lub pamflety.

Wspólna analiza lektur lub ich fragmentów pozwoli zrozumieć postrzeganie świata przez francuskie społeczeństwo ancien régime’u.

Wśród wielu zagadnień omówione zostaną m.in.:

- periodyzacja literatury XVII i XVIII wieku

- społeczeństwo francuskie wobec powolnej emancypacji kobiet – znaczenie instytucji salonu literackiego

- narodziny honnête homme, nowy typ człowieka „obytego”

- spory literackie (wokół sztuk teatralnych)

- znaczenie komedii Moliera (problemy odnoszące się do funkcjonowania społeczeństwa francuskiego: dewocja, hipokryzja, emancypacja kobiet)

- znaczenie komedii Marivaux (problemy odnoszące się do funkcjonowania społeczeństwa francuskiego, znaczenie pojęcia marivaudage)

- kobieta w powieści (Astrea, Księżna de Clèves)

- twórczość epistolarna

- kobieta w powieści (sentymentalnej, libertyńskiej, psychologicznej)

- znaczenie dzieła autobiograficznego Jana Jakuba Rousseau

- propozycje wychowawcze

- funkcjonowanie społeczeństwa (pochodzenie nierówności społecznej, znaczenie religii, społeczeństwo stanowe)

- istnienie zła i cierpienia

- spory doktrynalne

- znaczenie satyry

dowolne polskie wydanie:

1/ listy Mme de Sevigné – 1, 5, 10, 20, 21, 22, 23, 26, 27, 31, 35-36 oraz Voiture i Guillague – listy zostaną wysłane przez prowadzącego zajęcia

2/ La Bruyère, Charaktery: rozdz. III O kobietach

3/ powieść Honoré d’Urfé Astrea

4/ powieść Mme de Lafayette, Księżna de Clèves

5/ poezja: Vincent Voiture, Strofy napisane lewą ręką, Malherbe, Pociecha dla Périera po utracie córki, Modlitwa za króla Henryka Wielkiego, Théophile de Viau, Elegia

6/ teatr: Molier, Don Juan, Mizantrop, Uczone białogłowy

7/ teatr: Corneille, Cyd

8/ teatr: Racine, Fedra

Polecane podręczniki:

1. Adam Antoine, Histoire de la littérature française au XVIIe siecle, Paris, Del Duca, 1952-1962, 5 t.

2. Adam Antoine, L'âge classique I, in Littérature française, dir. Claude Pichois, Paris, Arthaud, 1968.

3. Pierre Clarac, L'âge classique II, in Littérature française, dir. Claude Pichois, Paris, Arthaud, 1969.

4. René Pomeau, L'âge classique III, in Littérature française, dir. Claude Pichois, Paris, Arthaud, 1971.

5. Brunel Pierre, Histoire de la littérature française, Paris, Bordas,1972.

6. Précis de la littérature française du XVIIe siecle, sous la direction de Jean Mesnard, Paris, Puf, 1990.

7. Puzin Claude, Littérature, textes et documents. XVIIe siecle, Paris, Nathan, 1987.

8. Tournand Jean-Claude, Introduction a la vie littéraire du XVIIe siecle, Paris, Bordas, 1984, (Dunod, 1997, 3eme éd.).

9. Zuber Roger, Picciola Liliane, Lopez Denis, Bury Emmanuel, Littérature française au XVIIe siecle, coll. Premier cycle, Paris, Puf, 1992.

dowolne polskie wydanie :

1/ Monteskiusz, Listy perskie (1721)

2/ Prévost, Manon Lescaut (1731)

3/ Marivaux, Kariera wieśniaka (1734-35)

4/ J.J. Rousseau, Nowa Heloiza (1761)

5/ Pierre Choderlos de Laclos, Niebezpieczne związki, (1782)

6/ J.J. Rousseau, Emil, czyli o wychowaniu (1761), tłum. Wacław Husarski, Eugeniusz Zieliński, Warszawa: Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne, 1933

7/ J.J. Rousseau, Umowa społeczna (1762), tłu. Antoni Peretiatkowicz, Kraków, 1918

8/ J.J. Rousseau, Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności, tłum. Henryk Elzenberg w: Trzy rozprawy z filozofii społecznej, PWN, Warszawa, 1956

9/ J.J. Rousseau, Wyznania (1770)

10/ Wolter powiastki filozoficzne: Zadig (1748), Kandyd (1758), Prostaczek (1767)

11/ Wolter, Listy filozoficzne (1734)

12/ Denis Diderot, Kubuś fatalista i jego pan (1776)

po zaliczeniu konwersatorium student powinien:

1/ znać chronologię epoki i najważniejsze daty

2/ znać omawiane pojęcia i teksty

3/ umieć powiązać różne fenomeny literackie

4/ umieć przeprowadzić paralele między tekstami i autorami

5/ umieć samodzielnie zanalizować tekst literacki

Zaliczenia na ocenę, na którą składają: testy z lektur, testy z wiadomości przekazywanych na zajęciach, krótkie testy z wiedzy odnoszącej się do lektury zadanej do domu, praca semestralna napisana w języku polskim oraz ustny egzamin z wiedzy o literaturze XVII i XVIII wieku

Wymagana jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione)

Zajęcia kończą się egzaminem ustnym.