Antropologia polityki: Kaukaz i Azja Centralna

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Zajęcia są przeznaczone zarówno dla studentów kierunków humanistycznych takich jak etnologia, czy kulturoznawstwo, jak i wszystkich innych kierunków uniwersytetu. Oprócz podstawowej zdolności do analizy tekstów z dziedziny humanistyki uczestnicy nie muszą posiadać żadnych szczególnych kompetencji.

w sali

Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w problematykę antropologii politycznej Kaukazu i Azji Środkowej. Będą one służyć omówieniu podstawowych modeli politycznych w obu regionach, relacji między religią a sferą polityki, pojęć definiujących postrzeganie kwestii politycznych, zderzenia tradycyjnej kultury politycznej ze współczesnymi/europejskimi wzorcami i koncepcjami politycznymi takimi jak prawa człowieka. W trakcie zajęć przedstawione zostaną także współczesne procesy polityczne w obu regionach w perspektywie antropologii polityki.

1. Antropologia polityki w kontekście pokrewnych dyscyplin (antropologia kulturowa, nauki polityczne, socjologia). Definicja przedmiotu badań.

2. Przegląd dotychczasowych nurtów badań z zakresu antropologii polityki Kaukazu i Azji Centralnej.

3. Problemy terminologiczne związane z definicją regionów Kaukazu i Azji Centralnej. Geografia polityczna. Dziedzictwo kolonialne, percepcja postkolonialna terminów geograficznych.

4. Czynnik regionalny. Tożsamości regionalne a tożsamości narodowe i tradycje państwowe na Kaukazie i w Azji Centralnej.

5. Tożsamości etniczne/klanowe/plemienne na Kaukazie i w Azji Centralnej.

6. Czeczeńskie tejpy, turkmeńskie halki, kazachskie żuzy. Współczesny „trybalizm”.

7. Problemy pamięci narodowej, świadomości historycznej narodów Kaukazu i Azji Centralnej. Mitologizowanie historii.

8. Czynnik religijny a tożsamość mieszkańców regionu Kaukazu. Rola islamu w życiu politycznym regionów Kaukazu i Azji Centralnej. Poradziecki „wahhabizm”: powrót do czy odrzucenie tradycji. Tożsamości polityczne w poradzieckim świecie muzułmańskim: laickie i religijne, narodowe i panislamistyczne.

9. Reakcja narodów kaukaskich na polityczną dominację Rosji w regionie w XIX - XX wieku.

10. Reakcja narodów Azji Centralnej na polityczną dominację Rosji w regionie w XIX - XX wieku.

11. Konflikty etniczne i etnokonfesjonalne na Kaukazie Południowym.

12. Korupcja jako element systemu politycznego na Kaukazie i w Azji Centralnej. Kwestia demokracji i praw człowieka na Kaukazie i w Azji Centralnej.

13. Problem ludobójstwa i czystek etnicznych w kontekście nacjonalizmów i procesów konstruowania nowoczesnej tożsamości narodowej.

14. Współczesne procesu polityczne w państwach Kaukazu i Azji Centralnej w perspektywie antropologii polityki.

15. Podsumowanie.

J. Rohoziński, Święci biczownicy i czerwoni chanowie. Przemiany religijności muzułmańskiej w radzieckim i poradzieckim Azerbejdżanie, Wrocław 2005, P. Adamczewski, Górski Karabach w polityce niepodległego Azerbejdżanu, Wyd. Ak. Dialog, Warszawa 2012, W. Górecki, Abchazja, Wołowiec 2013, Kaukaz: transformacja przywództwa i elit politycznych, red. T. Bodio, Warszawa 2012, Kaukaz: mechanizmy legitymizacji i funkcjonowania elit politycznych, red. T. Bodio, Warszawa 2012, S. Zapaśnik, „Walczący islam” w Azji centralnej. Problem społecznej genezy zjawiska, Wrocław 2009, J. Danecki, Podstawowe informacje o islamie, Wyd. Ak. Dialog, Warszawa 2007, S. Voell, I. Kaliszewska, State and Legal Practice in the Caucasus, Ashgate, 2015, M. Falkowski, On the periphery of global jihad. The North Caucasus: the illusion of stabilisation, Point of View, OSW, Warsaw 2014, Georgia: Revolution and War, ed. R. Fawn, Routledge, 2013, G. Derluguian, The Tale of Two Resorts: Abkhazia and Ajaria Before and Since the Soviet Collapse, University of California at Berkeley, Center for German and European Studies, 1995, W. Górecki, Abkhazia’s ‘creeping’ incorporation. The end of the experiment of a separatist democracy, OSW, Warsaw 2015, T. De Waal, Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War, New York, 2003, E. A. Allworth, The Modern Uzbeks: From the Fourteenth Century to the Present: A Cultural History, Hoover Institution Press, Stanford 1990, M. Brill Olcott, In the Whirlwind of Jihad, Carnegie Endowment for International Peace, 2012, J. Lang, The Radical Islamic Militants of Central Asia, OSW, Warsaw 2013.

Wiedza:

K_W02 ma uporządkowaną wiedzę ogólną (obejmującą terminologię, teorię i metodologię) z zakresu antropologii polityki

K_W05 ma uporządkowaną wiedzę o piśmiennictwie dotyczącym współczesnych problemów politycznych Kaukazu i Azji Środkowej; potrafi nazwać i scharakteryzować najważniejsze zjawiska dotyczące islamu i jego nurtów politycznych

K_W10 potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe i polityczne islamu poradzieckiego

K_W16 ma podstawową orientację we współczesnym życiu politycznym państw kaukaskich i środkowoazjatyckich

Umiejętności:

K_U02 potrafi wskazać źródła różnic kulturowych regionów Kaukazu i Azji Środkowej

K_U03 posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu badań nad regionami Kaukazu i Azji Środkowej

K_U04 potrafi zastosować wiedzę z zakresu historii, polityki, kultury regionów Kaukazu i Azji Środkowej do analizy i interpretowania wydarzeń współczesnych

Ocena efektów nauczania poprzez bieżącą obserwację postępów studenta.

Egzamin pisemny.