Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych - ćwiczenia [2200-1P006C] Semestr zimowy 2019/20
Ćwiczenia, grupa nr 14

I. Ustrój Stanów Zjednoczonych Ameryki

• Zasady ustrojowe w USA (zasada suwerenności ludu, podział władzy, system checks and balances, federalizm),

• Pozycja ustrojowa prezydenta,

• Pozycja ustrojowa kongresu,

• Sądownictwo federalne (Sąd Najwyższy, badanie konstytucyjności ustaw).

Podręcznik:

M. Wąsowicz, Historia ustroju państw zachodu. Zarys wykładu, wyd. III, Warszawa 2011: rozdział pt. „Stany Zjednoczone Ameryki”.

Źródło:

Konstytucja USA

Literatura dodatkowa:

1) M. Wiszowaty, Sprawa Marbury przeciwko Madisonowi http://www.konstytuty.pl/bibliografia/sprawa-marbury-przeciwko-madisonowi-sad-najwyzszy-usa-24-lutego-1803-r-marbury-v-madison-5-u-s-137-1803

2) A. Tocqueville, O demokracji w Ameryce, Warszawa 1976, wstęp J. Baszkiewicza, rozdział II O początkach Stanów Zjednoczonych i o ich znaczeniu dla przyszłości Angloamerykanów.

II. Angielski parlamentaryzm

• Geneza angielskiego parlamentaryzmu,

• Ewolucja pozycji ustrojowej angielskiego parlamentu od XVII w.

• Pozycja monarchy w Anglii,

• System parlamentarno-gabinetowy

• Reformy systemu wyborczego w Anglii od XIX w.

Podręcznik:

M. Wąsowicz, Historia ustroju państw zachodu. Zarys wykładu, wyd. III, Warszawa 2011: rozdział pt. „Ewolucja ustroju Anglii od XVII do XX wieku”.

Źródła:

• Wielka Karta Wolności z 1215 r.

• Bill o prawach z 1689 r.

• Ustawa o następstwie tronu z 1701 r.

• Ustawa o Parlamencie z 1911 r.

• Ustawa o Izbie Lordów z 1999 r.

• Ustawa o reformie konstytucyjnej z 2005 r.

Literatura dodatkowa:

1) M. Wąsowicz, Prawo i obywatel, Warszawa 2015, podrozdział: Król w parlamencie: przykład równowagi między władcą i zgromadzeniem stanowym,

2) N. Ferguson, Imperium. Jak Wielka Brytania zbudowała nowoczesny świat, Kraków 2013, Rozdział I Dlaczego Wielka Brytania? Podrozdział Na holenderską modłę.

III. Absolutyzm we Francji

• Charakter władzy królewskiej,

• Instytucjonalne i pozainstytucjonalne ograniczenia władzy królewskiej,

• Legitymizacja absolutyzmu,

• Absolutyzm francuski a inne absolutyzmy europejskie.

Podręcznik:

1) M. Wąsowicz, Historia ustroju państw zachodu. Zarys wykładu, wyd. III, Warszawa 2011: rozdział pt.: „Ustrój Francji w okresie XVI-XVIII wieku”.

2) J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001, rozdział IX Absolutyzm „klasyczny”.

Literatura dodatkowa:

1) M. Wąsowicz, Prawo i obywatel, Warszawa 2015, podrozdziały: Król jako władca absolutny, Król jako wyłączny prawodawca – przykład Francji i Administracja w dobie absolutyzmu,

2) M. Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, wyd. 11, Warszawa 2016, rozdział. XX, Charakterystyka feudalnej monarchii absolutnej oraz rozdział. XVI, Francja w okresie monarchii absolutnej.

IV. Konstytucjonalizm we Francji

• Deklaracja praw człowieka i obywatela z 1789 r.

• Konstytucja wrześniowa z 1791 r.

• Konstytucja jakobińska,

• Konstytucja konsularna,

• Karta konstytucyjna Ludwika XVIII,

• Konstytucja III Republiki,

• Konstytucja V Republiki.

Podręcznik:

1) M. Wąsowicz, Historia ustroju państw zachodu. Zarys wykładu, wyd. III, Warszawa 2011: rozdział pt.: „Francja poczaątków konstytucjonalizmu” oraz „Francja konstytucyjna”.

2) J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001, rozdział IX Absolutyzm „klasyczny”.

Źródła: wybrane konstytucje francuskie.

V. Demokracja szlachecka w Polsce

• Ewolucja pozycji monarchy

• Pozycja ustrojowa stanu szlacheckiego

• Sejmiki ziemskie

• Sejm

Podręcznik:

J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, (liczne wydania), z rozdziału III Monarchia stanowa podrozdziały Organizacja i prawo stanów oraz Władza królewska i reprezentacja stanowa

z rozdziału V Rzeczpospolita szlachecka podrozdział Sejmiki i sejmy.

z rozdziału V Rzeczpospolita szlachecka podrozdziały Forma państwa, Inkorporacje i unie oraz Władza królewska.

Źródło: artykuły henrykowskie z 1573 r.

VI. Konstytucja 3 maja

• Pozycja Króla

• Pozycja sejmu oraz charakterystyka izb

• Proces legislacyjny

• Straż Praw

• Znaczenie konstytucji

Podręcznik:

J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, (liczne wydania), z rozdziału VII podrozdział Konstytucja 3 Maja i dalsze ustawodawstwo Sejmu Czteroletniego.

Źródło: Konstytucja 3 Maja.

VII. Konstytucje II RP

• Konstytucja marcowa

• Konstytucja kwietniowa

VIII. Konstytucja PRL

• Konstytucja lipcowa z 1952 r.

Prezentacja podstawowych instytucji oraz zagadnień połączona z analizą odpowiednich źródeł w formie dyskusji z grupą.

Znajomość problematyki zawartej w zalecanej literaturze i omówionych źródłach, aktywne uczestnictwo w zajęciach, wyniki kolokwium.

Studia niestacjonarne