Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Zasoby przyrody i ich wykorzystanie

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1900-5-ZPW-WW
Kod Erasmus / ISCED: 07.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0532) Nauki o ziemi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Zasoby przyrody i ich wykorzystanie
Jednostka: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Grupy: Przedmioty opcjonalne WGSR
Przedmioty WGSR ogólne opcjonalne, studia I stopnia
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Kierunek podstawowy MISMaP:

geografia

Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (lista przedmiotów):

Biogeografia 1900-1-BG
Geomorfologia 1900-1-GM
Gleboznawstwo i geografia gleb 1900-1-GB
Hydrologia i oceanografia 1900-1-HYDO
Meteorologia i klimatologia 1900-1-MK
Podstawy geologii 1900-1-PGEOL

Założenia (opisowo):

Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu wskazane jest, by student posiadał:

- w zakresie wiedzy: znajomość zagadnień z zakresu geografii fizycznej świata, ze szczególnym uwzględnieniem Polski;

- w zakresie umiejętności: umiejętność analizy danych statystycznych oraz map tematycznych, wykonywanie prostych opracowań tematycznych wraz z interpretacją uzyskanych wyników;

- z zakresie innych kompetencji: umiejętność wnioskowania i formułowania wypowiedzi na podstawie różnych źródeł informacji (mapy tematyczne, dane statystyczne, inne dane o środowisku przyrodniczym).

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Podczas konwersatorium studenci zapoznają się z zasobami przyrody nieożywionej (budowa podłoża, rzeźba terenu, gleby, klimat, wody) i ożywionej (rośliny, zwierzęta, grzyby i mikroorganizmy) oraz zasobami krajobrazowymi występującymi na kuli ziemskiej.

Przedmiot obejmuje omówienie pochodzenia, występowania i historii wykorzystania poszczególnych zasobów oraz przedstawienie wybranych komponentów przyrody jako walorów lub barier rozwoju gospodarczego.

Omawiane są sposoby szacowania zasobów przyrody oraz możliwości ich wykorzystania w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Pełny opis:

Zajęcia mają na celu przedstawienie poszczególnych zasobów przyrody oraz problematyki związanej z ich wykorzystaniem. Studenci poznają możliwości korzystania z poszczególnych zasobów, zasady ich zrównoważonej eksploatacji i ochrony oraz problemy związane z kurczeniem się i niedoborem poszczególnych zasobów. Zagadnienia te dotyczą zasobów przyrody nieożywionej (budowa podłoża, rzeźba terenu, gleby, klimat, wody) i przyrody ożywionej (rośliny, zwierzęta, grzyby i mikroorganizmy) oraz zasobów krajobrazowych. Omawiane są ogólne prawidłowości rozmieszczenia złóż podstawowych surowców mineralnych oraz uwarunkowania ich powstania, historia wykorzystania i problematyka wyczerpywania się tych złóż. Treść zajęć obejmuje też omówienie znaczenia rzeźby terenu w kontekście możliwości i ograniczeń gospodarowania na wybranych obszarach. Zdefiniowane są zasoby wodne Ziemi, ich redystrybucja w obiegu oraz dostępność dla działalności gospodarczej. Ważnym elementem charakterystyki jest ocena zagrożeń dla ilości i jakości zasobów wody słodkiej, wynikających z silnego oddziaływania antropogenicznego. Zdefiniowane są podstawowe zasady zrównoważonego gospodarowania wodami, główne cele i obowiązki prowadzenia racjonalnej gospodarki wodnej w związku z koniecznością traktowania wody jako zasobu deficytowego w kontekście potrzeb środowiska i człowieka. Na tym tle są scharakteryzowane zasoby wodne Polski. Zwrócono również uwagę na niekorzystne zjawiska, związane z wykorzystaniem zasobów wodnych, jakimi są powodzie i susze. Omówiono ich przyczyny i strategie przeciwdziałania. Scharakteryzowano także zasoby klimatyczne, w szczególności potencjał energetyki odnawialnej, jego zróżnicowanie na świecie i w Polsce, metody szacowania oraz możliwości ich wykorzystania. Przybliżone są główne aspekty polityki klimatycznej. Klimat jest rozpatrzony jako czynnik/bariera rozwoju. Omawiane są podstawowe zasady racjonalnego gospodarowania środowiskiem atmosferycznym i ochrony atmosfery, a także skale przestrzenne i możliwości melioracji klimatu. Przedstawione są zasoby glebowe wybranych regionów świata (w tym Polski), przyczyny i skutki procesów degradacji gleb (m.in. stepowienia i erozji) oraz metody ochrony gleb. Scharakteryzowane są wybrane gatunki i grupy roślin, zwierząt, grzybów i mikroorganizmów oraz ich rola w środowisku i w życiu człowieka (m.in. znaczenie w medycynie, technologii ochrony środowiska, rolnictwie, gospodarce). Przedstawione są przyczyny i sposoby ochrony przyrody ożywionej z uwzględnieniem zagadnień bioróżnorodności i zrównoważonego rozwoju. Omawiane są zasady racjonalnego gospodarowania populacjami wybranych grup organizmów. Przybliżona jest koncepcja świadczeń ekosystemowych (ecosystem services) oraz zasad gospodarowania zasobami krajobrazowymi i ich ochrony w kontekście Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Słuchacze są zapoznani ze źródłami informacji o poszczególnych zasobach przyrody.

WYMIAR ZAJĘĆ

Szacunkowa liczba godzin, którą student powinien przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych efektów uczenia się wynosi 50, w tym:

30 godzin zorganizowanych (konwersatorium),

20 godzin praca samodzielna (spełnienie kryteriów oceny przedmiotu).

METODY DYDAKTYCZNE:

wykład, prezentacja, dyskusja, wypowiedzi studentów (przygotowane w domu).

Literatura:

- Baran S., Turski R., 1996, Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wyd. Akademii Rolniczej, Lublin.

- Bednarek R., Prusinkiewicz Z., 1999, Geografia gleb, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

- Begon M., Mortimer M., Thomson D.J., 1999, Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin, PWN, Warszawa.

- Buchwald K., Engelhardt W., 1975, Kształtowanie krajobrazu a ochrona przyrody, PWRL, Warszawa.

- Chełmicki W., 2001, Woda. Zasoby, degradacja, ochrona, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

- Craig J.R., Vaughan D.J., Skinner B.J., 2003, Zasoby Ziemi, PWN, Warszawa.

- Kowalczak P., 2007, Konflikty o wodę, Wydawnictwo Kurpisz S.A., Przeźmierowo,

- Kowalik P., 2001, Ochrona środowiska glebowego, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

- Krebs Ch. J., 2000, Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, PWN, Warszawa.

- Michałowska-Knap K., Wiśniewski G., 2008, Stan obecny i potencjał energetyki odnawialnej w Polsce, Prace PIGEO.

- Migoń P., 2012, Geoturystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

- Mikulski Z., 1998, Gospodarka wodna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.

- Nowicki J., 1980, Promieniowanie słoneczne jako źródło energii, Arkady, Warszawa.

- Pullin A.S. 2004, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, PWN, Warszawa.

- Rosin Z. i in., 2011, Koncepcja świadczeń ekosystemowych i jej znaczenie w ochronie przyrody krajobrazu rolniczego, Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 67 (1), 3-20.

- Solon J., 2008, Koncepcja "Ecosystem Services" i jej zastosowania w badaniach ekologiczno-krajobrazowych, Problemy ekologii krajobrazu, 21, 25-44.

- Żaba J., Gaidzik K., 2010. Geoturystyka – nowa interdyscyplinarna dziedzina nauk o Ziemi, Biul. Nauk. Wrocł. WSIS, Turystyka i Rekreacja, 1, 6-13.

Efekty uczenia się:

Efekty kierunkowe: K_W02, K_W03

WIEDZA.

Absolwent zna i rozumie:

K_W02 - procesy przyrodnicze, teorie tłumaczące ich rozwój, czynniki

je kształtujące oraz główne kierunki ich przeobrażeń

K_W03 - znaczenie antropopresji w środowisku przyrodniczym w skali

lokalnej, regionalnej i globalnej

- definiuje poszczególne zasoby przyrody,

- zna prawidłowości rozmieszczenia i historię wykorzystania zasobów przyrody,

- umie wyjaśnić genezę wybranych zasobów przyrody,

- ocenia możliwości wykorzystania poszczególnych zasobów przyrody,

- definiuje problemy związane z eksploatacją i ochroną poszczególnych zasobów przyrody,

- opisuje i ocenia poszczególne zasoby przyrody w Polsce na tle innych regionów,

- posługuje się pojęciem zrównoważonego rozwoju,

- wskazuje działania niekorzystne w zakresie gospodarowania zasobami przyrody,

- ocenia wpływ niedoborów poszczególnych zasobów przyrodniczych na życie społeczności ludzkich.

UMIEJĘTNOŚCI

- wyszukuje informacje na temat poszczególnych zasobów przyrody

- analizuje źródła informacji o poszczególnych zasobach przyrody

- ma świadomość konieczności zachowania równowagi między eksploatacją a ochroną zasobów przyrody.

KOMPETENCJE SPOLECZNE

• ma świadomość możliwości i ograniczeń wynikających z wykorzystywania zasobów budowy geologicznej i rzeźby terenu.

Metody i kryteria oceniania:

Wymagania związane z uczestnictwem w zajęciach:

- obecność

dopuszczalna liczba nieobecności podlegająca usprawiedliwieniu – 2

W sytuacji opuszczenia zajęć, na których było przewidziane wystąpienie studenta należy przygotować pracę i przesłać ją do prowadzącego dane zajęcia w ciągu tygodnia.

- aktywność (przygotowanie wystąpień, aktywny udział w zajęciach)

Zasady zaliczania zajęć:

- ocena z przedmiotu jest oceną z testu (zalicza 51% punktów). Test jest przeprowadzony na ostatnich zajęciach w semestrze.

W przypadku zaliczenia testu jest możliwość uzyskania oceny o +0,5 stopnia wyższej za wyróżniającą się aktywność na zajęciach (realizacja tematu, aktywność, udział w dyskusji) zgłoszoną przez co najmniej 3 prowadzących

Niezaliczenie testu - możliwość poprawy w sesji poprawkowej.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)