The Monroe Doctrine and American Presence in Latin America (Doktryna Monroe i amerykańska obecność w Ameryce Łacińskiej)

fakultatywne

Jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii w dziejach polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych jest amerykańska obecność na południe od Rio Grande. Jej różne formy omawiane będą w perspektywie historycznej. Jako źródła posłużą głównie amerykańskie dokumenty państwowe i dyplomatyczne, publikacje prasowe, wspomnienia oraz teksty przemówień.

"Good NeighborhoodJedną z najbardziej interesujących i wciąż spornych kwestii w dziejach amerykańskiej dyplomacji i polityki zagranicznej jest sprawa obecności USA w Ameryce Łacińskiej. Wydarzenia XX wieku stworzyły popularny mit polityki Stanów Zjednoczonych wobec państw latynoamerykańskich jako zawsze imperialistycznej, jeśli nie kolonialnej. Doktryna Monroe stała się symbolem jankeskiej „żądzy” panowania nad Półkulą Zachodnią, szczególnie na południe od Rio Grande. Zajęcia dotyczyć będą historycznych korzeni współczesnego podejścia Waszyngtonu do tego obszaru, mających początki wcześniejsze nawet niż proklamowanie Doktryny Monroe w 1823 roku. Prześledzone zostaną różne aspekty historii skomplikowanych stosunków pomiędzy „siostrzanymi republikami” Ameryki Północnej i Południowej od początków XIX wieku do końca następnego stulecia. Jako źródła posłużą, głównie amerykańskie, dokumenty państwowe i dyplomatyczne, artykuły prasowe, publicystyka polityczna, wspomnienia i przemówienia.

Zakres tematów zajęć:

- Doktryna Monroe 1823: tło i okoliczności jej sformułowania

- USA i region Karibów 1823-1848

- Wojna USA z Meksykiem 1846-1848; konflikt bratobójczy?

- Filibustierzy amerykańscy lat 1850-tych: piraci czy wyzwoliciele Ameryki Środkowej?

- Wobec europejskiej interwencji – USA i francuska obecność w Meksyku 1861-1867

- Aneksjonizm amerykański w teorii i praktyce – sprawa niedoszłego zakupu Dominikany w 1870 roku

- Początki realizacji idei panamerykańskiej: Konferencja Waszyngtońska 1889 roku

- „Wspaniała Wojenka” 1898 roku z Hiszpanią: o wolność Kuby czy jej posiadanie?

- „Gruba Pałka” - imperialistyczna reinterpretacja Doktryny Monroe u progu XX wieku

- „Dobre Sąsiedztwo”: lata trzydzieste i czterdzieste XX wieku w stosunkach USA – Ameryka Łacińska

- Zimna Wojna z daleka: Ameryka Łacińska jako zaplecze USA w połowie XX wieku

- Kuba od 1959 roku: wrogi przyczółek

- Panama: przypadek wielu form zależności

Zbiory źródeł:

Annals of America, Chicago 1976

Michael E. Gambone (ed.) – Documents of American Diplomacy. From American Revolution to the Prezent, Westport, Conn. 2002

Henry S. Commager (ed.) – Documents of American History (vol.1,2), 9th edition, Englewood Cliffs, N.Jersey 1973

Robert L. Holden, Eric Zolov (ed.) – Latin America and the United States: a documentary History, N.York 2000

Opracowania:

Richard H. Collin – Theodore Roosevelt’s Caribbean: the Panama Canal, the Monroe Doctrine, and the Latin American context, Baton Rouge 1990

Russel Crandall – The United States and Latin America After the Cold War, N.York 2000

Dana Gardner – The United States and the Caribbean Republics 1921-1933, Princeton, N.J. 1974

Guy Poitras – The Ordeal of Hegemony: the United States and Latin America, Boulder, Colo. 1990

Stephen G. Rabe – Eisenhower and Latin America: the foreign policy of anticommunism, Chapel Hill 1988

Basil Rauch – American Interest in Cuba: 1848-1855, N.York 1974

Carla Anne Robbins – The Cuban Threat, N. York 1983

Peter H. Smith – Talons of the Eagle: dynamics of U.S. – Latin American Relations, N.York 2000

Steven Schwartzberg – Democracy and the U.S. Policy in Latin America During the Truman Years, Gainsville 2003

Po ukończeniu tego kursu student:

1. WIEDZA

a/ Posiada wiedzę dotyczącą roli i miejsca Ameryki Łacińskiej w polityce zagranicznej USA

b/ Rozpoznaje złożone relacje pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i państwami latynoamerykańskimi zmieniające się w procesie historycznym

c/ Analizuje różnorodne znaczenia oraz interpretacje Doktryny Monroe oraz ich skutki od roku 1823 do dziś

2. UMIEJĘTNOŚCI

a/ Wykrywa i rozpoznaje zależności pomiędzy lokalną i globalną pozycją i polityką wielkich mocarstw oraz ich słabszych sąsiadów

b/ Potrafi tłumaczyć, wykorzystując wiedzę źródłową nabytą podczas zajęć, przyczyny powstawania konkretnych doktryn polityki zagranicznej

c/ Formułuje własne sądy dotyczące rozumienia znaczenia spraw/problemów Ameryki Łacińskiej w Stanach Zjednoczonych

3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE

a/ Rozumie i docenia rolę Ameryki Łacińskiej dla debat o polityce zagranicznej – dawnej i współczesnej – w Stanach Zjednoczonych

b/ Potrafi zająć własne stanowisko wobec spornych kwestii w historii politycznej USA

c/ Uzupełnia i udoskonala swą wiedzę z zakresu historii polityki zagranicznej USA wobec świata latynoamerykańskiego

Aktywny udział w zajęciach i obecność na nich (60%); nie mniej niż jedna prezentacja lub praca pisemna na temat z zakresu kursu, uzgodniony z prowadzącym (20%); krótka praca pisemna - 5 stron - na temat uzgodniony z prowadzącym (20 %) oraz krótkie omówienie z nim pracy studenta/studentki podczas kursu przed uzyskaniem stopnia.